Ηρακλής Γκότσης, πρόεδρος ΠΕΔ Αττικής, δήμαρχος Ν. Ιωνίας

Για δεκαετίες, η Τοπική Αυτοδιοίκηση αγωνιζόταν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα της επιτρέψουν να λειτουργήσει δημιουργικά, χωρίς να υπάρχει το «καπέλωμα» από τη κεντρική διοίκηση.
Φθάσαμε στο 2015 και ως τραγική ειρωνεία, αντιμετωπίζουμε πλέον την σκληρή πραγματικότητα όπου όχι μόνο η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και η ίδια η κυβέρνηση βρίσκεται ουσιαστικά κάτω από το «καπέλωμα» των περιβόητων θεσμών, των δανειστών μας.

Όλοι όσοι είμαστε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση γνωρίζουμε ότι, ειδικά τα τελευταία χρόνια της κρίσης, οι δήμοι κλήθηκαν να εφαρμόσουν πολλές φορές διάφορα «προαπαιτούμενα» που ήταν εντελώς εκτός τόπου και χρόνου.

Κληθήκαμε να προσαρμοστούμε σε ντερεκτίβες που οδηγούσαν σε απίστευτες γραφειοκρατικές διαδικασίες, όπου μάλιστα πολλές φορές ήταν και αλληλοσυγκρουόμενες, φέρνοντας αιρετούς και υπηρεσίες σε αδιέξοδα.

Παράλληλα όμως, αυτή η κατάσταση ανέδειξε και δικές μας ευθύνες για τον τρόπο που λειτουργούσαμε. Το σίγουρο πάντως είναι πως η Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί όπως λειτουργούσε.
Και εδώ ακριβώς είναι το στοίχημα όλων μας, πως δηλαδή θα προσαρμοστούμε στη νέα κατάσταση, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει νέο ξήλωμα των όποιου κοινωνικού χαρακτήρα έχουν πλέον οι δήμοι.

Σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, είδαμε στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν πολλούς «πρόθυμους» να θέλουν να κάνουν αλλαγές, οι οποίες διέλυαν ολόκληρα κοινωνικά στρώματα αλλά δεν άγγιζαν τους ίδιους. Αυτό είναι πάρα πολύ εύκολο, να κάνεις δηλαδή αλλαγές που το «μάρμαρο» θα το πληρώνουν κάποιοι τρίτοι και εσύ και τα συμφέροντα που εξυπηρετείς και εκπροσωπείς, να εξαιρείσαι. Αυτά πλέον δεν τα ανέχεται ο κόσμος και προφανώς πολύ καλά κάνει.

Πρέπει λοιπόν να φτιάξουμε μια Αυτοδιοίκηση που θα ανταποκρίνεται στις συνθήκες του σήμερα.

Ένα παράδειγμα είναι το νέο ΕΣΠΑ. Κατανοώ την επιφύλαξη πολλών, ειδικά σ’ ότι αφορά την εμπειρία του παρελθόντος, αλλά σε έναν βαθμό είναι και στο χέρι μας, αφενός να μην επαναληφθούν φαινόμενα του παρελθόντος, αφετέρου να καταφέρουμε να χρησιμοποιήσουμε το ΕΣΠΑ για να κρατήσουμε το κεφάλι των δήμων έξω από το νερό.

Η πρόκληση, μεταξύ άλλων, είναι να προχωρήσουμε σε έργα και δράσεις που πραγματικά χρειαζόμαστε και όχι απλά να αποδεχθούμε παθητικά προτεινόμενα προγράμματα. Η εμπειρία έχει δείξει ότι σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο μεγάλος ωφελούμενος είναι μόνο κάποιοι ενδιάμεσοι και όχι οι τοπικές κοινωνίες.
Αυτό που θεωρώ πραγματικά απαραίτητο, είναι η ύπαρξη ενός νέου πλαισίου το οποίο θα προκύψει προφανώς μετά από διάλογο και το οποίο θα ανταποκρίνεται στη σημερινή Αυτοδιοίκηση αλλά και αυτή του μέλλοντος.
Σ΄αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν θέματα όπως η οικονομική επιβίωση και αξιοπρέπεια των Δήμων, να εξεταστούν τα ζητήματα της ανεπάρκειας προσωπικού και δομών που αντιμετωπίζουν οι δήμοι, να δούμε την ενδυνάμωση των εργαλείων που θα κάνουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση φορέα κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, αλλά και να προχωρήσουμε και σε πρωτοβουλίες που θα δίνουν στους Δήμους τη δυνατότητα να έχουν ουσιαστικές αρμοδιότητες σε θέματα περιβάλλοντος και χωροταξίας.