Διευκρινίσεις ως προς την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας στις διαγωνιστικές διαδικασίες σε περίπτωση τροποποίησης όρων της Διακήρυξης, εξέδωσε η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ).
Βασικό συμπέρασμα του αριθμ. 4121/30.7.2020 έγγραφου της, που απευθύνεται και στους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού,είναι πως οιαδήποτε τροποποίηση όρων της της Διακήρυξης στο πλαίσιο μιας διαγωνιστικής διαδικασίας, οφείλει να λάβει το σύνολο των διατυπώσεων δημοσιότητας, ούτως ώστε να υπάρχει πλήρης διαφάνεια, απρόσκοπτη πρόσβαση του συνόλου των ενδιαφερόμενων οικονομικών Φορέων στο Διαγωνισμό, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού με ίσους όρους προς όλους.
Αναλυτικότερα, η Αρχή σημειώνει ότι η Διακήρυξη του Διαγωνισμού ως κανονιστική πράξη, δεσμεύει με τους όρους της, τόσο τους τρίτους προς τους οποίους απευθύνεται, όσο και την ίδια την Αναθέτουσα Αρχή / Αναθέτοντα Φορέα που προκηρύσσει το σχετικό Διαγωνισμό, η οποία υποχρεούται από τη δημοσίευση και μέχρι τέλους της διαγωνιστικής διαδικασίας, να εφαρμόσει τα όσα ορίζονται σε αυτή.
Στο πλαίσιο αυτό και προς το σκοπό της τήρησης των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, θα πρέπει να διαμορφώνεται ασφαλές πλαίσιο δικαίου ως προς τους όρους της υποβολής προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής και να αποφεύγονται αιφνιδιασμοί των οικονομικών Φορέων, οι οποίοι σε κάθε στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας έχουν κοινή αφετηρία, με ίσες ευκαιρίες συμμετοχής, γνωρίζοντας εκ των προτέρων με ασφάλεια τους συγκεκριμένους όρους και διαδικασίες.
Για τον λόγο αυτόν επιβάλλονται διατυπώσεις δημοσιότητας των Διακηρύξεων για την τήρηση των οποίων οι Αναθέτουσες Αρχές και Φορείς υποχρεωτικά αποστέλλουν προς δημοσίευση περίληψη με τα ουσιώδη στοιχεία της Διακήρυξης, συμπεριλαμβανομένης της ημερομηνίας παραλαβής προσφορών-αιτήσεων συμμετοχής.
Επισημαίνεται πως η παράλειψη ή η πλημμελής τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας του Διαγωνισμού, η οποία πλήττει τις αρχές του ανταγωνισμού, της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης Δημοσίων Συμβάσεων και της διαφάνειας.
Σε συνέχεια των ανωτέρω, οιαδήποτε ουσιώδης τροποποίηση των όρων της διαγωνιστικής διαδικασίας (πχ μιας αλλαγής/μετάθεσης της καταληκτικής ημερομηνίας λήξης υποβολής και αποσφράγισης προσφορών), οφείλει να λάβει το σύνολο των απαραίτητων δημοσιεύσεων, ούτως ώστε να ενημερωθούν όχι μόνο όσοι έχουν υποβάλει ήδη προσφορά αλλά και λοιποί οικονομικοί Φορείς, οι οποίοι μετά την προαναφερθείσα αλλαγή στην ημερομηνία υποβολής πιθανόν να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους στη διαγωνιστική διαδικασία.
Ειδικά ως προς τις Συμβάσεις άνω των ορίων η Αναθέτουσα Αρχή / Αναθέτων Φορέας οφείλει κατ’ αρχήν να αποστείλει προς την Ε.Ε.Ε.Ε. το τυποποιημένο έντυπο διορθωτικής Διακήρυξης, σύμφωνα με τα άρθρα 63 και 65 παρ.1 του ν.4412/2016 και εν συνεχεία, να προβεί στις σχετικές δημοσιεύσεις σε εθνικό επίπεδο.
Στην περίπτωση δε διορθώσεων ή τροποποιήσεων Προκηρύξεων που μπορεί να οδηγήσουν σε ουσιαστική αλλαγή των όρων του Διαγωνισμού, είναι απαραίτητη η παράταση των αρχικά προβλεφθεισών προθεσμιών ή η έναρξη νέας διαδικασίας.
Επιπλέον, τονίζεται ότι καίτοι υπάρχει η δυνατότητα των ενδιαφερομένων άμεσης, ελεύθερης και πλήρους πρόσβασης στη Διακήρυξη και στους λοιπούς όρους του Διαγωνισμού μέσω του ΕΣΗΔΗΣ, η ηλεκτρονική ενημέρωση σχετικά με μία ουσιώδη τροποποίηση των όρων αυτού, όπως είναι η μετάθεση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών, εφόσον γίνεται μέσω της καρτέλας του Διαγωνισμού στο ΕΣΗΔΗΣ με τίτλο ‘Επικοινωνία’ και όχι της σελίδας του Διαγωνισμού στο ΕΣΗΔΗΣ, δίδει την πληροφόρηση αποκλειστικά και μόνο σε όσους οικονομικούς Φορείς έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον.
Εξάλλου, ως προς τους τελευταίους, είναι προφανές ότι θα πρέπει να ειδοποιούνται ταυτόχρονα και ατομικά, στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής επικοινωνίας, προκειμένου να διευθετήσουν εγκαίρως τα ζητήματα σχετικά με ενδεχόμενη επανυποβολή/επικαιροποίηση της προσφοράς τους και των δικαιολογητικών συμμετοχής τους (ΕΕΕΣ, ΤΕΥΔ, εγγυητική συμμετοχής).
Ολόκληρο το σχετικό έγγραφο βρίσκεται ΕΔΩ