Γιώργος Ιωακειμίδης στο airetos.gr: Τέλος εποχής

Οι δύο τελευταίες εβδομάδες, με τη διαδοχική διεξαγωγή του συνεδρίου της ΚΕΔΕ και τη Γενική Συνέλευση της ΕΝ.Π.Ε. σηματοδότησαν ένα πραγματικό «Τέλος Εποχής» για όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Κι αν τα μεγάλα ΜΜΕ δεν ασχολήθηκαν με αυτά τα γεγονότα – άλλωστε πότε  καταπιάνονται σοβαρά με τα αυτοδιοικητικά θέματα; – για όσους ζούμε και υπηρετούμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση,  η αλλαγή κλίματος είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.

Στην Αυτοδιοίκηση Α΄ Βαθμού, για πρώτη φορά, η κυβερνητική γραμμή δέχθηκε τόσο ηχηρή αποδοκιμασία. Οι μόλις 92 ψήφοι που συγκέντρωσε η πρόταση της διοίκησης της ΚΕΔΕ, επί συνόλου 500 συνέδρων, δεν ήταν απλώς μια οριακή νίκη ήταν μια εκκωφαντική ήττα.

Έχοντας συμμετάσχει αδιάλειπτα στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ από το 2010,  έχω ζήσει τη σταδιακή μετατόπιση των Δημάρχων από την προοδευτική πλευρά προς τα δεξιά. Οι Δήμαρχοι, ως άμεσα εξαρτημένοι από την εκάστοτε κυβέρνηση, συνηθίζουν να «προσαρμόζονται». Μόνη εξαίρεση ήταν η  περίοδος διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος – λόγω έλλειψης κυβερνητικής εμπειρίας – δεν κατόρθωσε να αποκτήσει ισχυρό έρεισμα στον χώρο της Αυτοδιοίκησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 25 δημάρχους που είχε το 2014, το 2019 έμεινε με μόλις 14, την ίδια στιγμή που κορυφαίο στέλεχός του ήταν Περιφερειάρχης Αττικής.

Μετά το 2019, η κυβέρνηση κατάφερε να ελέγξει πλήρως την ΚΕΔΕ, μετατρέποντάς την ουσιαστικά σε «κυβερνητικό όργανο». Οι Δήμαρχοι, αναμένοντας κάποια βελτίωση στην κατάσταση και στην αξιοπρέπεια του θεσμού, παραδόθηκαν σχεδόν άνευ όρων. Όμως, όσο περισσότερη δύναμη έδιναν στη ΝΔ, τόσο μεγαλύτερη απαξίωση εισέπρατταν. Άλλωστε, «δεν ασχολείσαι με αυτόν που ελέγχεις αλλά με  αυτόν που δεν ελέγχεις».  Σήμερα, οι Δήμαρχοι, έχοντας χάσει πια κάθε ελπίδα,  εκφράζουν την απογοήτευση αλλά και τον φόβο της συντριβής τους στις εκλογές του 2028, αφού μέχρι τότε μόνο αδιαφορία και υποβάθμιση θα συναντούν – οι ίδιοι και οι τοπικές τους κοινωνίες. Αυτό το κλίμα αποτυπώθηκε πλήρως στο συνέδριο της ΚΕΔΕ και πλέον όλοι γνωρίζουν ότι η κατάσταση δεν αναστρέφεται.

Όσον αφορά την ΕΝ.Π.Ε. από τη σύστασή της το 2011 παραμένει ένας φορέας απολύτως ελεγχόμενος από τη ΝΔ. Η υπεροχή αυτή δεν επέτρεψε την ανάπτυξη ούτε καν τυπικών δημοκρατικών λειτουργιών. Η ΕΝ.Π.Ε. λειτουργεί περισσότερο ως όργανο  των Περιφερειαρχών και λιγότερο των ίδιων των Περιφερειών. Όλοι είναι «φίλοι της Κυβέρνησης» καθώς το ΕΣΠΑ εξασφαλίζει πόρους και, συνεπώς, εξαρτήσεις. Οι  ελάχιστες φωνές  από το ΠΑΣΟΚ ή τον ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονται σε διαρκή πολιτική μοναξιά  – χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο κ. Κουρέτας.

Η σημερινή διοίκηση έφτασε στο σημείο, με νομοθετική ρύθμιση, να ορίσει … τρεις Αντιπροέδρους (!), προκειμένου να έχουν όλοι ρόλους σε ένα όργανο που στην πραγματικότητα έχει παράξει ελάχιστο έργο.

Αντί να ασχολούνται με ζητήματα που θα ενίσχυαν την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, προτεραιότητα έχουν οι εσωτερικές ισορροπίες και οι προσωπικές υποθέσεις.

Ωστόσο, στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση της ΕΝ.Π.Ε. αναδείχθηκαν, για πρώτη φορά, τρία πράγματα:

• Η Διοίκηση της ΕΝ.Π.Ε. χάνει μέρος της αλαζονείας της και καταλαβαίνει ότι το πολιτικό κλίμα αλλάζει.
• Οι παρεμβάσεις των συνέδρων, έστω και στον περιορισμένο χρόνο που τους δόθηκε, ήταν έντονα επικριτικές.
• Το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης της ΕΝ.Π.Ε., αυτή τη φορά, καταψηφίστηκε από όλες τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης και τον κ. Κουρέτα ενώ το αντίστοιχο ψήφισμα του Συνεδρίου της ΕΝ.Π.Ε. στην Αλεξανδρούπολη το είχα καταψηφίσει μόνο εγώ.

Η ΕΝ.Π.Ε. χρειάζεται ριζική ανασυγκρότηση για να εξελιχθεί σε όργανο που στο πλαίσιο των δημοκρατικών αρχών θα εκφράζει πραγματικά την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση. Ίσως τώρα, στα 14 χρόνια λειτουργίας της, να μπαίνει επιτέλους στην «εφηβεία» της και να αρχίσει να ωριμάζει.

Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι το νέο που πρέπει να γεννηθεί και ο φορέας που θα το εκφράσει.

«Τέλος Εποχής»,  λοιπόν, για όλα όσα γνωρίζαμε. Ας δούμε το μέλλον που ήδη αχνοφαίνεται και ας το οικοδομήσουμε συλλογικά. Ενθαρρυντικά παραδείγματα υπάρχουν. Αρκεί να τα ακολουθήσουν κι άλλοι Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες.

Δεν μπορεί να είναι η κομματική προέλευση του καθενός αυτή που θα ορίζει τη στάση του,  αλλά η αγάπη του για μια Τοπική  Αυτοδιοίκηση ανεξάρτητη, δημιουργική και αποτελεσματική,  προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.