Μεσοσταθμικά οι τιμές των τροφίμων βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με τον Απρίλιο του 2013, κατά 1,3% χαμηλότερα από τον Απρίλιο του 2020 και χωρίς ιδιαίτερες διακυμάνσεις το 2021, αποφαίνεται το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών).
Εν τούτοις, όπως τονίζει ο Λευτέρης Κιοσσές γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, υπάρχουν κάποια προϊόντα που εισάγονται και απαιτούν ιδιαίτερη επεξεργασία, όπως δημητριακά φοινικέλαια, κρέας, γαλακτοκομικά, ζάχαρη, που σημειώνουν αύξηση, η οποία όμως οφείλεται κυρίως στην μειωμένη παραγωγή (σόγιας) στις μεγάλες παραγωγούς χώρες της Λατινικής Αμερικής και στην αύξηση της ζήτησης από τις χώρες της Ασίας. Αυτές οι μεταβολές επηρεάζουν την παραγωγή τροφίμων και στην Ελλάδα λόγω των εισαγόμενων πρώτων υλών.
Η μείωση της παραγωγής στον δυτικό κόσμο, οφείλεται στο έλλειμμα εργατικών χεριών, λόγω της πανδημίας, καθώς οι συνθήκες εργασίας τους καθιστούν μοναδικά ευάλωτους στο Covid-19 και έτσι αποφεύγεται ο συγχρωτισμός τους. Ταυτοχρόνως, η αύξηση της ζήτησης στην Ασία συμπαρέσυρε τις τιμές, με αποτέλεσμα ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή για τον μήνα Ιανουάριο να εμφανίζει αύξηση του κόστους τροφίμων στην Αμερική κατά 3,7% σε σχέση με τον περασμένο χρόνο, επισημαίνεται στην Lempert Report. Ταυτοχρόνως οι αυξήσεις στις τιμές των ναύλων μεταφοράς και όχι οι τιμές των καυσίμων προσθέτουν στην τιμή.
Μέχρι στιγμής οι αυξήσεις τιμών στις πρώτες ύλες έχουν απορροφηθεί από τους προμηθευτές, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί, εφ’ όσον η διεθνή κατάσταση παραμένει ίδια.
Με στόχο να αποφευχθούν αυξήσεις των τιμών, γεγονός που θα πλήξει τις αδύναμες οικονομικά ομάδες πληθυσμών, η UNCTAD έδωσε ένα σχέδιο δράσης 10 σημείων για να διατηρεί τα πλοία σε κίνηση, τα λιμάνια ανοιχτά και ελεύθερη την ροή του εμπορίου. Σύμφωνα με την UNCTAD η προσάραξη του πλοίου Ever Given στο κανάλι του Σουέζ τον Μάρτιο, πυροδότησε αύξηση στους ναύλους των εμπορευματοκιβωτίων. Επίσης, οι αλλαγές στα καταναλωτικά πρότυπα που προκλήθηκαν από την πανδημία, λόγω των απαγορευτικών μέτρων και της αύξησης του ηλεκτρονικού εμπορίου οδήγησαν σε αυξημένη ζήτηση εισαγωγής για μεταποιημένα καταναλωτικά αγαθά. Είναι ενδεικτικό ότι στις αρχές του 2021, οι ναύλοι από την Κίνα προς την Νότιο Αμερική αυξήθηκαν κατά 443% σε σύγκριση με το 63% για την διαδρομή μεταξύ της Ασίας και της ανατολικής ακτής της Βορείου Αμερικής.[1]
[1] United Nation, Shipping during COVID-19: Why container freight rates have surged, 23 April 2021, https://unctad.org/news/shipping-during-covid-19-why-container-freight-rates-have-surged, Policy Brief No. 79 https://unctad.org/webflyer/covid-19-10-point-action-plan-strengthen-international-trade-and-transport-facilitation