Χάρης Δούκας στο airetos.gr: «Η αυτοδιοίκηση σηκώνει ανάστημα»

* δήμαρχος Αθηναίων
υποψήφιος Πρόεδρος ΚΕΔΕ


Η βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων τείνει να γίνει ο πιο πολυχρησιμοποιημένος όρος των τελευταίων χρόνων. Δυστυχώς γίνεται με τρόπο που ευτελίζει τη σημασία του και την αναγκαιότητα του, κάτι σαν … να βγάλουμε την υποχρέωση.

Όμως τα μεγάλα αστικά κέντρα στην χώρα μας, που αναπτύχθηκαν άναρχα, χωρίς σχέδιο, υπό την πίεση της εσωτερικής μετανάστευσης, φαίνεται να εξαντλούν τα όρια τους. Ο κύκλος φθοράς τους, επιτείνεται από την μεγάλη παγκόσμια απειλή της κλιματικής κρίσης.

Στην περίπτωση των πόλεων η δημοφιλής ρήση «ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε», ισχύει στην κυριολεξία.

Από την Αλεξανδρούπολη μέχρι τη Ρόδο και από τη Θεσσαλία μέχρι τις Κυκλάδες, η κλιματική κρίση «δείχνει τα δόντια της». Πρωτοφανείς δασικές πυρκαγιές, καταστροφικές πλημμύρες, λειψυδρία, ερημοποίηση εδαφών, αυξανόμενοι θάνατοι που συνδέονται με την καταστροφή του περιβάλλοντος, είναι ηχηρά μηνύματα που δεν πρέπει να αγνοήσουμε.

Ο μετασχηματισμός των πόλεων και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες, είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση με την οποία θα αναμετρηθούν οι νέες δημοτικές αρχές.

Πρόκειται για ένα στοίχημα που ξεπερνά δημαρχιακές θητείες, που απαιτεί εκσυγχρονισμένα μοντέλα διοίκησης, που επιβάλλει νέες συμπράξεις και συνεργασίες και κυρίως προϋποθέτει την αφύπνιση και την ενεργή συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών.

Πολλές ευρωπαϊκές πόλεις κινούνται γρήγορα για την μετάβαση στη νέα εποχή.

Το Ρέικιαβικ ζεσταίνει τους 120.000 κατοίκους του με υδροηλεκτρισμό και γεωθερμία, η Κοπεγχάγη έχει αγγίξει σχεδόν την απόλυτη βιώσιμη αστική κινητικότητα, στο Μάλμε της Σουηδίας ολόκληρες γειτονιές χρησιμοποιούν 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στη Βαρκελώνη τα λεωφορεία χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό, βιοντίζελ και αιθανόλη, το Φράιμπουργκ της Γερμανίας πρωτοπορεί στην κατασκευή και χρήση του «παθητικού σπιτιού», ενός σπιτιού δηλαδή με σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση, η Λισαβόνα κατασκευάζει ποδηλατοδρόμους στην κεντρική οδική αρτηρία της πόλης και στις κεντρικές λεωφόρους και σχεδιάζει 200 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων.

Στην Ελλάδα το τοπίο είναι εντελώς διαφορετικό. Μπορεί να βγάζουμε ωραίους λόγους για την κλιματική κρίση και την αντοχή των πόλεων, όμως την ώρα των έργων και της δράσης, είτε αγνοείται η παράμετρος αυτή, είτε υπονομεύεται με έργα κακοσχεδιασμένα και ανεπαρκή.

Αυτό συμβαίνει με τα καταστροφικά ΣΔΙΤ στον χώρο της ΔΕΘ, την μαρίνα της Καλαμαριάς, τις απίστευτες αβελτηρίες στην κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης, την προχειρότητα στην κατασκευή του flyover, το φωτοβολταϊκό πάρκο μαμούθ στην Χαλκηδόνα, το διοικητικό κέντρο που σχεδιάζουν στον χώρο της παλιάς Πυρκάλ, τις λανθασμένες επιλογές κατασκευής του μετρό, όπως στο άλσος Ριζάρη, αλλά και με κεντρικές κυβερνητικές επιλογές, όπως είναι η δόμηση χιλιάδων στρεμμάτων στις εκτός σχεδίου περιοχές, κατά παρέκκλιση των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας ή οι εκτεταμένες αυθαιρεσίες στη δόμηση τουριστικά κορεσμένων νησιών.

Οι απρόσμενοι πόροι, που πήρε η χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για να αντιμετωπίσει την μεγάλη ύφεση, που προκάλεσαν τα Lockdowns της πανδημίας, δεν αξιοποιούνται, με διαφάνεια, για την πράσινη ανάπτυξη, την παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας, την περιφερειακή σύγκλιση και την κοινωνική συνοχή.

Πρόκειται για μια επικίνδυνη αντίληψη και πρακτική, που είναι ανάγκη να αναχαιτιστεί. Και η ανατροπή που επιδιώκουμε στην ΚΕΔΕ μπορεί να γίνει το όχημα για τη μετάβαση στη νέα εποχή.

Τα προηγούμενα χρόνια η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, έλαμψε δια της απουσίας της. Σπάνια πήρε θέση στα μεγάλα θέματα που σχετίζονται με την βιωσιμότητα των πόλεων. Ακόμη χειρότερα, δεν είδαμε καμία πρόταση, καμία πρωτοβουλία, καμία απαίτηση από την κυβέρνηση.

Η δική μας αυτοδιοικητική κίνηση επιδιώκει την αλλαγή πορείας. Μαζί μας συντάσσονται παλιοί και νέοι δήμαρχοι, που έχουν συνείδηση της κρισιμότητας των προβλημάτων, αίσθηση χρέους απέναντι στους πολίτες και τις πόλεις και αγωνιούν πραγματικά για περιοχές τους.

Πιστεύουμε βαθιά ότι αυτή την φορά δεν θα περάσουν κομματικές γραμμές, εκβιασμοί, ανέξοδες και ανεκπλήρωτες υποσχέσεις. Δεν φοβόμαστε, δεν υποκύπτουμε σε άμεσους και έμμεσους εκβιασμούς.

Είμαι αισιόδοξος ότι θα καταφέρουμε μια ακόμη μεγάλη ανατροπή. Γιατί δεν υπάρχει κανένας δήμαρχος, σε όποιον πολιτικό χώρο και αν ανήκει, που του αρέσει να συνωστίζεται σε γραφεία υπουργών, περιφερειαρχών και αντιπεριφερειαρχών για να του εγκρίνουν ένα έργο πιθανότατα σε βάρος κάποιου άλλου δημάρχου.

Η αξίωσή μας να μπορούμε να επιτελούμε το έργο μας αποτελεσματικά, θεσμικά και με αξιοπρέπεια όχι μόνο δεν διχάζει, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, αλλά ενώνει και φτιάχνει ένα ισχυρό, ενωτικό, αυτοδιοικητικό κίνημα. Ένα κίνημα που θα σηκώσει ανάστημα.