*Υποψήφιος Δήμαρχος Αθηναίων
Το πρόβλημα της υπερθέρμανσης των πόλεων είναι πολύ σημαντικό. Η θερμοκρασία φτάνει να είναι μέχρι και δέκα βαθμούς υψηλότερη από αυτή των περιαστικών περιοχών (φαινόμενο αστικής θερμικής νησίδας). Φέτος στον παρατεταμένο καύσωνα νιώσαμε όλοι έντονα το πόσο πολύ μας λείπει το πράσινο από την Αθήνα.
Μια μέρα με 40 βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία, μια γειτονιά στα Πατήσια θα μπορούσε να έχει μέχρι 5 βαθμούς χαμηλότερη θερμοκρασία εάν καλυπτόταν με δέντρα. Αυτό δεν είναι μια απλή στατιστική διαφοροποίηση. Αυτοί οι 5 βαθμοί Κελσίου είναι για τους κατοίκους αυτής της γειτονιάς η διαφορά μεταξύ μιας βασανιστικής μέρας με καύσωνα και μιας ήρεμης καλοκαιρινής ημέρας με τις καθημερινές δραστηριότητες να μπορούν να συνεχίζονται κανονικά. Χωρίς να χρειάζεται, ειδικά οι πιο ευπαθείς, να μένουν αποκλεισμένοι στα σπίτια τους με ανοικτά τα κλιματιστικά και πληρώνοντας υπέρογκους λογαριασμούς για το ηλεκτρικό ρεύμα.
Το γεγονός ότι της Αθήνας της λείπει το πράσινο και ειδικά τα δέντρα είναι κάτι που συνιστά κοινή εμπειρία όλων όσων ζουν, εργάζονται και επισκέπτονται την πόλη. Αυτή η αίσθηση που έχουμε όλοι μας δεν είναι καθόλου αποκομμένη από την πραγματικότητα. Επιβεβαιώνεται με τον πιο γλαφυρό τρόπο από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕΑ). Οι δορυφόροι του συστήματος Copernicus, αυτοί οι ίδιοι που κατέγραψαν πρόσφατα και τις μεγάλες πυρκαγιές σε όλη τη χώρα, έχουν αποτυπώσει με εξονυχιστική ακρίβεια τη δόμηση, τους ελεύθερους χώρους και το πράσινο σε πάνω από 350 ευρωπαϊκές πόλεις. Στην Αθήνα λοιπόν τα δέντρα καλύπτουν μόλις το 11% της έκτασης της πόλης. Από τα 38.960 στρέμματα που καταλαμβάνει η Αθήνα, τα 4.280 στρέμματα είναι δεντροφυτεμένα. Μόνο 4 από τις 38 πρωτεύουσες κρατών που καλύπτει η ΕΕΑ έχουν μικρότερο ποσοστό κάλυψης με δέντρα από ό,τι η Αθήνα. Ο δε μέσος όρος βρίσκεται στο 30%.
Το χαμηλό ποσοστό έχει προφανώς να κάνει με τον τρόπο που οικοδομήθηκε η πόλη μεταπολεμικά. Όμως αυτό δεν μπορεί να είναι για πάντα μια βολική δικαιολογία. Ειδικά τα τελευταία χρόνια που η χώρα έχει ξεπεράσει τη δεκαετή οικονομική κρίση, η προσοχή μας στην Αθήνα θα έπρεπε και πρέπει να δοθεί στην αλλαγή των συνθηκών ζωής. Μπορούμε άραγε να ανατρέψουμε αυτή τη θλιβερή πραγματικότητα; Η απάντηση είναι θετική. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος δείχνει με τα στοιχεία της ότι ο δημόσια προσβάσιμος χώρος πράσινου βρίσκεται στο 15% της έκτασης της Αθήνας σήμερα. Ένα μόνο μέρος αυτών εκτάσεων είναι φυτεμένα ήδη με δέντρα, ενώ το υπόλοιπο όχι. Καταρχήν λοιπόν έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις εκτάσεις για να αυξήσουμε τη δεντροφύτευση. Θα προχωρήσουμε όμως και σε προγράμματα για να βοηθήσουμε τους κατοίκους να φυτεύσουν δέντρα και σε ιδιωτικούς χώρους. Έτσι όλοι μαζί, Δήμος και κάτοικοι, θα βάλουμε στόχο να φυτεύουμε 5.000 νέα δέντρα κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει τριπλασιασμό σε σχέση με την επίδοση των 1.500 νέων δέντρων την τελευταία τριετία στην Αθήνα.
Από το 2017 μέχρι και το τέλος Αυγούστου του 2023, οι πυρκαγιές έχουν κάψει περισσότερα από 600.000 στρέμματα, σύμφωνα με τις αναφορές από την Υπηρεσία Ταχείας Χαρτογράφησης Copernicus και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για Δασικές Πυρκαγιές, που αντιστοιχεί κοντά στο 25% της επιφανείας της Αττικής. Για αυτό, τα (πολύ) περισσότερα δέντρα στην Αθήνα είναι ένας στόχος αναγκαίος σήμερα περισσότερο από ποτέ. Για εμάς το δικαίωμα του κάθε πολίτη σε ένα καθαρό, βιώσιμο περιβάλλον, είναι αδιαπραγμάτευτο.