Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία καταγγέλλουν τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις και αντιπροτείνουν
Για επιχείρηση παραπέρα μείωσης του ρόλου των Δημοτικών Συμβουλίων και της λειτουργίας της τοπικής δημοκρατίας μέσα από κείμενα πρόχειρα και αντιφατικά, μιλούν οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία και καταθέτουν ερωτήματα και προτάσεις.
Επ’ ευκαιρία της πρόσφατης εγκυκλίου Αριθ. Πρωτ. 10233, την οποία δεν ανάρτησε στη Διαύγεια το Υπουργείο Εσωτερικών, οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία καταγγέλλουν τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις και θέτουν δημόσια τα εξής ερωτήματα:
- Πόσο ολοκληρωμένα και σφαιρικά μπορεί να αντιληφθεί η τοπική κοινωνία μια εναλλακτική πρόταση και να ασκήσει κοινωνικό έλεγχο όταν ο χρόνος ομιλίας για έναν δημοτικό σύμβουλο περιορίζεται στα δύο λεπτά ενώ του αφαιρείται και το δικαίωμα δευτερολογίας;
- Πόσο ανεξάρτητος στην κρίση του είναι ένας Δημοτικός Σύμβουλος όταν έχει μειωμένα δικαιώματα πληροφόρησης;
- Πόση ευθυκρισία μπορεί να έχει ένας πολίτης όταν συζητείται ένα θέμα του στο δημοτικό συμβούλιο αλλά δεν έχει δικαίωμα να λάβει γνώση των εισηγήσεων και των στοιχείων;
- Γιατί τα πρακτικά του δημοτικού συμβουλίου αποτελούν απόρρητα κρατικά έγγραφα και δεν αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Δήμου;
- Γιατί ένας πολίτης για να λάβει γνώση πρέπει να αποδείξει γραφειοκρατικά έννομο συμφέρον;
- Πόσο ακολουθεί η χώρα μας τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς διαφάνειας όταν τα έγγραφα που αναρτώνται δύνανται να είναι σε μορφή φωτογραφίας για να μην είναι ούτε ανιχνεύσιμα, ούτε αναγνώσιμα;
- Γιατί οι υποχρεώσεις των αρμοδίων που πρέπει να λογοδοτούν στους πολίτες παραμένουν απλά ευχολόγια χωρίς καμία επίπτωση;
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία τονίζουν ότι τα κείμενα που δημοσιεύθηκαν αποτελούν μνημείο προχειρότητας γεμάτα αντιφάσεις και σημειώνουν συγκεκριμένα τα κωλύματα δημοκρατίας που παρουσιάζει ο νόμος 3852/2010, όπως αναμορφώθηκε και έρχεται να επιδεινώσει η Υπουργική Απόφαση 2804/20-01-2025 (ΦΕΚ Β ́ 109/21-01-2025), που αφορά στον νέο «Πρότυπο Κανονισμό Λειτουργίας Δημοτικού Συμβουλίου» καθώς και η εγκύκλιος με Αριθ. Πρωτ. 10233 της 24ηςΦεβρουαρίου 2025.
Και καλούν τα Δημοτικά Συμβούλια να διαμορφώσουν πιο δημοκρατικούς Κανονισμούς Λειτουργίας, εφόσον και η ΥΑ προβλέπει αναγκαστικά ότι (άρθρο 1, παρ.2) ότι «Με βάση τον παρόντα Πρότυπο Κανονισμό Λειτουργίας, το Δημοτικό Συμβούλιο μπορεί να καταρτίζει, με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, τον δικό του κανονισμό». Και μόνον «Αν δεν θεσπισθεί κανονισμός λειτουργίας από το Δημοτικό Συμβούλιο, ισχύει ο παρών Πρότυπος Κανονισμός.» (παρ. 3).
Πιο αναλυτικά οι παρατηρήσεις
Οι παρατηρήσεις ακολουθούν τη σειρά των άρθρων του αντιδημοκρατικού Πρότυπου Κανονισμού:
- Δεν διευκρινίζεται με ξεκάθαρο και σαφή τρόπο η λειτουργία των επιτροπών του άρθρου 70 του ν. 3852/2010, ούτε για τη σύνθεση, ούτε για τον τρόπο λειτουργίας, ούτε για την ευθύνη σύγκλισης.
- Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης παραμένει μια ευχή.
- Δεν ορίζεται ρητά ότι ο δήμαρχος εκτελεί υποχρεωτικά και αμελλητί τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου.
- Πέραν της μέχρι σήμερα υποβάθμισης του Δημοτικού Συμβουλίου προβλέπεται ότι με μονοπαραταξιακή πλειοψηφία μπορεί να μεταβιβάζονται στη Δημοτική Επιτροπή κι άλλες αρμοδιότητες του Δημοτικού Συμβουλίου.
- Η ανάρτηση της Ημερήσιας Διάταξης στην ιστοσελίδα του Δήμου και όχι των εισηγήσεων και των συνοδευτικών στοιχείων κατηγοριοποιεί τους δημοτικούς σύμβουλους σε “πατρίκιους”, που γνωρίζουν και έχουν στοιχεία, και σε “πληβείους” χωρίς πληροφόρηση. Για ποιον έλεγχο μιλάμε στο δημοτικό συμβούλιο;
- Παρά την επίκληση των δικαιωμάτων των πολιτών, δεν προβλέπεται δικαίωμα παρέμβασης πολιτών στις μικτές συνεδριάσεις και πολύ περισσότερο στις δια περιφοράς. Η Δημοκρατία εφαρμόζεται υποχρεωτικά μια φορά το μήνα.
- Ο «πρότυπος κανονισμός» δεν ακολουθεί το Ενωσιακό Δίκαιο για Ανοιχτά Δεδομένα και αφήνει τα περιθώρια αναρτήσεων μορφότυπων PDF ακόμη και JPG καθιστώντας τα έγραφα μη ανακτήσιμα και ανιχνεύσιμα στον πολίτη, δυσκολεύοντας την πρόσβαση ειδικά στα άτομα με αναπηρία.
- Η πρόβλεψη για το περιθώριο των απαντήσεων εντός 30 ημερών στις ερωτήσεις των δημοτικών συμβούλων, δυσκολεύουν αναίτια το έργο τους και μειώνουν την ευθυκρισία και τον έλεγχο που ασκούν.
- Εφόσον τα έγγραφα και τα στοιχεία υπάρχουν ως δημόσια έγγραφα στις υπηρεσίες δεν υπάρχει κανένας λόγος ενόψει συζητήσεων στο ΔΣ να αποκρύπτονται από τους δημοτικούς συμβούλους και τους πολίτες και να τους κοινοποιούνται μετά τη συνεδρίαση.
- Η αλληλογραφία στη διαδικασία κατάρτισης της Η/Δ πρέπει να είναι έγκυρη μόνο όταν κοινοποιείται σε όλους τους Δημοτικούς Συμβούλους και στις υβριδικές και στις δια περιφοράς συνεδριάσεις.
- Οι δια περιφοράς συνεδριάσεις, που αποκλείουν τους πολίτες και τον δημόσιο διάλογο, πρέπει να αιτιολογούνται επαρκώς και για ορισμένα επείγοντα μόνο θέματα. Η Η/Δ και οι εισηγήσεις πρέπει να αναρτώνται υποχρεωτικά και αυτές στην ιστοσελίδα του Δήμου.
- Το δικαίωμα του προέδρου να αφαιρεί τον λόγο από Δημοτικό Σύμβουλο είναι αυταρχικό και αναχρονιστικό. Ο κάθε Δημοτικός Σύμβουλος έχει την ευθύνη των λόγων του και κρίνεται από τους πολίτες και πρέπει να διατηρεί την ελευθερία του λόγου.
- Η ενέργεια του Υπουργείου να αφαιρέσει αυθαίρετα τη διαδικασία ερωτήσεων είναι απαράδεκτη. Πρόκειται για μια διαδικασία που κρατάει ζωντανό και επίκαιρο το ΔΣ για την τοπική κοινωνία και το κρατάει ως πεδίο διαβούλευσης.
- Αντιδημοκρατική είναι και η διάταξη που προβλέπει ότι μόνον οι επικεφαλής μπορούν να θέσουν θέμα ημερήσιας διάταξης και αυτό με τη διακριτική ευχέρεια του Προέδρου. Οι ανεξάρτητοι δημοτικοί σύμβουλοι δεν είναι δεύτερης κατηγορίας μειωμένων δικαιωμάτων.
- Πώς είναι δυνατόν 25 πολίτες να μπορούν να βάλουν υποχρεωτικά θέμα στο ΔΣ και όχι ένας δημοτικός σύμβουλος; Ο Δημοτικός Σύμβουλος θα μαζεύει 25 υπογραφές για να μιλήσει στο ΔΣ;
- Η αναγκαία κοινοποίηση των φακέλων και των εισηγήσεων δύο μέρες πριν είναι ένα απλό ευχολόγιο. Αναγκαίο είναι να προβλέπεται ότι δεν μπορεί να συζητηθεί θέμα που δεν είναι ενταγμένο με φάκελο εισηγήσεων και στοιχείων. Ποια είναι η λειτουργία και η εγκυρότητα ενός ΔΣ όταν οι δημοτικοί σύμβουλοι κρίνουν εν αγνοία τους;
- Αναγκαία είναι και η κατάργηση της διάταξης που προβλέπει ότι η άρνηση ψήφου όσο και η λευκή ψήφος δεν υπολογίζονται στην καταμέτρηση θετικών και αρνητικών ψήφων. Ειδικά η λευκή ψήφος είναι πολιτική στάση και οι παρόντες δημοτικοί σύμβουλοι δεν μπορούν να είναι διακοσμητικά στοιχεία.
- Και οι δημοτικοί σύμβουλοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να θέσουν προς ψηφοφορία θέματα εκτός Η/Δ.
- Τα 5 λεπτά ομιλίας περιοριστικά που προβλέπει η Υ.Α και ειδικά τονίζει η εγκύκλιος είναι ανεπαρκής χρόνος, που υποβαθμίζει τον διαβουλευτικό ρόλο και την ποιότητα του ΔΣ.
- Ειδικά η διάταξη που απαγορεύει τη δευτερολογία στους Δημοτικούς Συμβούλους είναι απαράδεκτη και καταχρηστική.
- Ακόμη δε χειρότερη είναι η πρόβλεψη για το δικαίωμα της πλειοψηφούσας παράταξης για τη σύντμηση του χρόνου των ομιλιών.
- Τεράστιος και ο κίνδυνος της νέας διαδικασίας επικύρωσης των πρόχειρων πρακτικών, που πρέπει να υπογράφονται με το πέρας της συνεδρίασης. Ουσιαστικά καταργεί τη διαδικασία, αφού είναι αδύνατον τόσο η ορθή τήρησή τους με σημειώσεις όσο και η εξακρίβωση της ορθότητας τους.
Προτάσεις
Ένας πραγματικά πρότυπος κανονισμός, που θα οδηγούσε σε αναβάθμιση της λειτουργίας, της πολυφωνίας και της αποτελεσματικότητας του Δημοτικού Συμβουλίου και θα οδηγούσε την τοπική κοινωνία σε μια σχέση εμπιστοσύνης με το πολιτικό σύστημα, θα πρέπει να περιλαμβάνει και τα εξής:
- Τα πρακτικά πρέπει να επικυρώνονται εντός ενός μηνός και στο επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο και αυτό να περιλαμβάνεται και ως απαραίτητος όρος παράδοσης στους αναδόχους πρακτικογράφους. Σήμερα οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν ακόμη και την 24ωρη παράδοση. Στους δημοτικούς συμβούλους και σε κάθε ενδιαφερόμενο πρέπει να παραδίδεται και το ηχητικό αρχείο εφόσον ζητηθεί.
- Τα προτεινόμενα θέματα στην ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας θα πρέπει υποχρεωτικά να κοινοποιούνται σε όλους και να αναρτώνται και στην ιστοσελίδα του Δήμου.
- Η κοινοποίηση των στοιχείων λογοδοσίας δεν μπορεί να αφορά μόνο στις παρατάξεις, δηλαδή στους επικεφαλής. Θα πρέπει να προβλέπεται ανάρτηση στο site και δικαίωμα έγγραφων ερωτήσεων και από τους δημότες.
- Ο απολογισμός πεπραγμένων πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά ανά υπηρεσία και η κάθε έκθεση να αναρτάται στο site σε εύλογο διάστημα για την υποβολή ερωτήσεων.
- Θα πρέπει να υπάρχει ρητή διάταξη ώστε κάθε επιστολή πολίτη που απευθύνεται στο Δημοτικό Συμβούλιο να κοινοποιείται στους δημοτικούς συμβούλους με πειθαρχικές ευθύνες του προέδρου σε περίπτωση παράλειψης.
- Τα πρακτικά να αναρτώνται υποχρεωτικά στη ιστοσελίδα του Δήμου εντός μηνός, με πειθαρχικές ευθύνες του προέδρου και του αρμόδιου υπαλλήλου.
- Όπως προβλέπει το ενωσιακό δίκαιο, που πρόσφατα υιοθετήθηκε και σε εθνικό επίπεδο, δεν χρειάζεται έννομο συμφέρον για τη χορήγηση αποφάσεων και πρακτικών του ΔΣ. Αποφάσεις, εισηγήσεις και πρακτικά θα πρέπει υποχρεωτικά να αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Δήμου και να είναι πλήρως προσβάσιμα από όλους τους πολίτες.
- Να περιληφθεί και το σύμφωνο συμβίωσης στα κωλύματα συμμετοχής ενός Δημοτικού Συμβούλου για θέμα απόφασης που τον αφορά προσωπικά ή με συνδεόμενο πρόσωπο.
- Τα στοιχεία που ζητά ένας δημοτικός σύμβουλος ή ένας πολίτης που θα συμμετάσχει στο ΔΣ να παραδίδονται τουλάχιστον δύο ήμερες πριν τη συνεδρίαση εφόσον υπάρχουν διαθέσιμα στις υπηρεσίες.
- Οι ανεξάρτητοι δημοτικοί σύμβουλοι να έχουν πλήρη δικαιώματα.
- Οι αποφάσεις, και εισηγήσεις των δημοτικών συμβουλίων να ακολουθούν τους νόμους περί Ανοιχτών Δεδομένων, με υπερσύνδεσμο για κάθε έγγραφο που επικαλούνται ή ΑΔΑ ή αρ. πρωτοκόλλου. Να απαγορευθεί ρητώς οποιαδήποτε επισύναψη εγγράφου που δεν οδηγεί ψηφιακά σε οποιαδήποτε έγγραφο επικαλείται.
- Ουσιαστικό είναι να δοθεί έμφαση στην πληρότητα των εισηγήσεων με ψηφιακή επισύναψη όλων των εγγράφων που είναι απαραίτητα για την ευθυκρισία των Δημοτικών Συμβούλων.
- Πρέπει να αναφερθεί ρητά η υποχρεωτικότητα τακτικής συνεδρίασης των επιτροπών που συστήνει το ΔΣ και να απαλειφθεί η πρόβλεψη για Σχολικές επιτροπές μόνο σε Δήμους άνω των 100.000 κατοίκων.
- Οι αποφάσεις με όλους τους σχετικούς υπερσυνδέσμους εκτός από το να τοιχοκολλούνται, θα πρέπει να αναρτώνται και στο site του Δήμου και στα Social Media που διαθέτουν.
- Οι εισηγήσεις του ΔΣ θα πρέπει να τίθενται σε διαβούλευση για τις δημόσιες παρατηρήσεις των πολιτών, όπως και να δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να βάζουν δημόσια προτεινόμενα θέματα στο ΔΣ στην ιστοσελίδα του Δήμου με επίσημο και τεκμηριωμένο τρόπο.
- Να προβλεφθεί η δυνατότητα ψηφιακών δημοψηφισμάτων και από το 1/3 των μελών του ΔΣ.